NIEUWSBRIEF MEI 2024

Behoeften van pleegzorgers die pleeggasten opvangen

Inleiding


In deze nieuwsbrief bespreken we het onderzoek “De behoeften van pleegzorgers van volwassenen met een beperking en/of psychiatrische problemen”. De pleeggasten zijn een kleine groep binnen pleegzorg, het gaat om ongeveer 700 personen. Iets meer dan de helft van deze pleeggasten wordt door familie opgevangen. Het onderzoek geeft inkijk in de behoeften van pleegzorgers die een volwassene met een beperking en/of psychiatrische problemen opvangen. Pleegzorgers die pleeggasten opvangen in Brussel en Vlaams-Brabant, Oost-Vlaanderen en Antwerpen werden gevraagd mee te werken aan dit onderzoek, er werden in totaal 74 pleegzorgers geïnterviewd. Aan deze pleegzorgers werd gevraagd: “Wat heeft u nodig om een goede pleegzorger te zijn?”

Resultaten

Er werden 81 unieke antwoorden gegeven. De antwoorden werden daarna door een deel van de pleegzorgers gegroepeerd en gescoord op belangrijkheid. Er werden vier groepen van behoeften gevonden, in aflopende volgorde van belangrijkheid waren dit:


1. Samenwerking met en ondersteuning door pleegzorgdienst en pleegzorgbegeleider


Er worden een aantal verwachtingen opgesomd. Van pleegzorgbegeleiders wordt verwacht dat ze het zorglandschap kennen, helpen met de administratie, de juiste expertise bezitten, aandacht hebben voor het positieve, in gepaste mate contact opnemen met de pleeggezinnen, mee nadenken met de pleegzorger, bemiddelen tussen de ouders en pleegzorgers, en de ouders en biologische omgeving van de pleeggast zoveel mogelijk betrekken. Er wordt ook gesproken over de het belang van een goede match tussen begeleider en gezin, het beperken van het verloop van pleegzorgbegeleiders, een duidelijke rolverdeling tussen pleegzorgers en begeleider, respectvol zijn als begeleider naar de gasten en het voorzien van aparte begeleidingsmomenten voor het pleeggezin en de pleeggast.

Van de pleegzorgdienst wordt verwacht dat er genoeg flexibiliteit is, goede informatiedoorstroom is tussen pleegzorger, pleegzorgdienst en de (jeugd)rechter, dat de match tussen pleeggezin en pleeggast zorgvuldig gebeurt bij bestandsplaatsingen en dat de pleegzorgdienst waardering heeft voor de pleegzorgers en hun expertise erkent.


2. Kenmerken met betrekking tot pleegzorgers


Deze groep bestaat uit 46 items met betrekking tot pleegzorgers. Pleegzorgers moeten geduld, doorzettingsvermogen, openheid, liefde, empathisch vermogen, relativeringsvermogen, zelfinzicht, maturiteit, humor, assertiviteit, authenticiteit, bescheidenheid, creativiteit, tijd, energie en een goede gezondheid hebben. Ze moeten standvastig, optimistisch, verantwoordelijk, oplettend, sociaal, nieuwsgierig, zelfzeker en oplossingsgericht zijn. Ook moeten ze ervaring hebben, fouten kunnen toegeven en ervan leren, hulp kunnen vragen en aanvaarden, niet te streng voor zichzelf zijn en een flexibele opvoeding kunnen geven. Ze moeten een voldoende realistisch beeld hebben voor ze starten. Ze moeten kunnen ontspannen en aan zelfzorg doen. Wat hen helpt is zien dat de pleeggast gelukkig is. Ze moeten vergevingsgezind zijn voor de pleeggast en denken in zijn/haar belang. Ze moeten pleeggasten accepteren om wie ze zijn en hun eigenheid respecteren. Ze moeten beseffen dat pleeggasten misschien op een andere manier hun gevoelens uiten. Er moet een stabiele gezinssituatie zijn met voldoende financiële middelen, de juiste werksituatie en een passende ruimte voor de pleeggast. De beslissing om te starten met pleegzorg moet gedragen zijn door partner en gezin, ze moeten de veiligheid kunnen garanderen van hun gezin en ze moeten bereid zijn grote aanpassingen te maken in hun leven.


3. Steun en samenwerking met externen


Deze groep bestaat uit zeven items die gaan over steun en samenwerking met externen (vb. professionals, andere pleegzorgers, instellingen). Instellingen moeten eenvoudiger te vinden zijn en moeten directer toegankelijk zijn in plaats van lange wachtlijsten te hebben. Pleegzorgers willen een beter statuut. Ze willen weten wat er met de pleeggasten zal gebeuren als zij niet meer voor hen kunnen zorgen. Verder willen ze steun krijgen bij het opvangen van pleeggasten met een etniciteit die verschilt van hun eigen etniciteit.


4. Faciliterende omstandigheden


De tien items in deze groep hebben een faciliterende invloed en gaan over de pleeggast, zoals sociaal, zelfstandig en makkelijk zijn in de omgang. Daarnaast gaat het ook over de pleegzorger, zoals steun uit het informeel netwerk, respijtzorg (momenten voor zichzelf met eventueel aangepaste zorg voor de pleeggast), waardering voor zichzelf door buitenstaanders en waardering voor hun eigen kinderen. Ook gaat het over met respect behandeld worden in ‘het systeem’ en over een zo goed mogelijke samenwerking met de biologische ouders.


Algemeen wordt gezien dat de behoeften van pleegzorgers die zorgen voor volwassenen gelijkaardig zijn aan die van pleegouders van minderjarigen. Drie behoeftes leken specifiek voor pleegzorgers van volwassenen: aparte begeleidingsmomenten voorzien voor pleeggezin en pleeggast, het belang dat de pleeggast een dagbesteding heeft en de nood aan een eenvoudiger en toegankelijk zorglandschap.

Mee te nemen naar de praktijk 

  • De behoeften van pleegzorgers van pleeggasten zijn zeer uiteenlopend en voor het grootste deel gelijklopend met de behoeften van pleegzorgers voor minderjarigen.

  • Er wordt door de pleeggezinnen van pleeggasten veel verwacht van de pleegzorgbegeleiders; de juiste expertise en houding hebben, op de hoogte zijn van alle mogelijke zorginstellingen, kunnen samenwerken met alle betrokken partijen en bemiddelen indien nodig, enzovoort.
    • Pleegzorgbegeleiders moeten voldoende tijd krijgen om te investeren in pleeggezinnen. Zo kunnen pleegzorgbegeleiders tijdig contact opnemen met de pleeggezinnen en kunnen ze helpen bij de administratie die inherent is aan het huidige zorglandschap. Ook wordt het hierdoor mogelijk aparte begeleidingsmomenten voor pleeggezin en pleeggast in te plannen.
    • Er moet voldoende ruimte zijn voor opleidingen voor pleegzorgbegeleiders, aangezien er veel van hen verlangd wordt.
  • Het zorglandschap voor de pleeggasten blijft vaak complex voor pleegzorgers.
    • Pleegzorgbegeleiders kunnen hier blijven inzetten op kennis delen en overzichtelijk maken voor de pleegzorgers.
  • Er kan meer ingezet worden op respijtzorg om pleegzorgers te ontlasten.

  • Pleegzorgers leggen ook heel wat eisen bij zichzelf en beschrijven vele kenmerken die nodig zijn om een goed pleegzorger te zijn. Deze kenmerken kunnen inspiratie geven bij de screening van nieuwe pleegzorgers.

  • Als laatste moet de dubbele functie van de pleegzorgvergoeding benadrukt worden. Enerzijds voorziet deze vergoeding mee in de basisbehoeften en de toegang tot ontspanning. Anderzijds is het een vorm van waardering voor de zorg die de pleegzorgers elke dag verstrekken.
 

Gebaseerd op: 
De Hoog, S., Van Holen, F., Boussé, D., & Vanderfaeillie, J. (2023). De behoeften van pleegzorgers van volwassenen met een beperking en/of psychiatrische problemen. Tijdschrift Klinische Psychologie, 52 (1). 

 
Mail niet leesbaar? Klik hier  |  Uitschrijven

 Pleegzorg Kenniscentrum

Stapelplein 28, 9000 Gent

0800 30 181 | info@kenniscentrumpleegzorg.be

Sent by Sendtex